Η 4η Νοεμβρίου 1979 δεν ήταν απλώς μια ακόμα ημέρα, αλλά ένα κομβικό σημείο στην ιστορία των διεθνών σχέσεων. Εκείνη την Κυριακή, μια ομάδα εξοργισμένων Ιρανών φοιτητών εισέβαλε στην πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών στην Τεχεράνη, κρατώντας ομήρους δεκάδες Αμερικανούς διπλωμάτες και πολίτες. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε την έναρξη μιας 444ήμερης δοκιμασίας που θα καθόριζε την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, θα επισφράγιζε τη μόνιμη ρήξη μεταξύ της Ουάσιγκτον και της νέας Ισλαμικής Δημοκρατίας και θα άλλαζε ριζικά τον χάρτη της Μέσης Ανατολής.
Το Υπόβαθρο της Έντασης: Από τον Σάχη στην Επανάσταση
Για να κατανοήσει κανείς την οργή που ξέσπασε στις 4 Νοεμβρίου, πρέπει να ανατρέξει στους προηγούμενους μήνες. Το 1979, ο επί σειρά ετών σύμμαχος των ΗΠΑ, Σάχης Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί, ανατράπηκε από την Ισλαμική Επανάσταση, με επικεφαλής τον Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί. Οι Ιρανοί, που είχαν υπομείνει χρόνια καταπίεσης και έντονη αμερικανική επιρροή (με αποκορύφωμα τον ρόλο της CIA στην ανατροπή του δημοκρατικά εκλεγμένου πρωθυπουργού Μοσαντέκ το 1953), θεωρούσαν τις ΗΠΑ ως τον «Μεγάλο Σατανά».
Η ένταση εκτοξεύτηκε όταν, τον Οκτώβριο του 1979, ο πρώην Σάχης –ο οποίος ήταν βαριά άρρωστος– έγινε δεκτός στις ΗΠΑ για ιατρική περίθαλψη. Αυτή η κίνηση εκλήφθηκε από τους Ιρανούς επαναστάτες ως απόδειξη συνωμοσίας για την επιστροφή του Σάχη στην εξουσία και την ανατροπή της Επανάστασης.
Η Εισβολή και η Απαίτηση
Το πρωί της 4ης Νοεμβρίου, περίπου 500 Ιρανοί φοιτητές, με την υποστήριξη του Χομεϊνί, εισέβαλαν στο συγκρότημα της πρεσβείας, το οποίο αποκαλούσαν «φωλιά κατασκόπων». Αρχικά, οι εισβολείς ζήτησαν μόνο την έκδοση του Σάχη στο Ιράν για να δικαστεί. Μετά από λίγες ημέρες, απελευθερώθηκαν οι γυναίκες, οι Αφροαμερικανοί και οι μη Αμερικανοί όμηροι, αλλά 52 Αμερικανοί κρατήθηκαν αιχμάλωτοι.
Η απαγωγή αυτή, παραβιάζοντας κάθε διεθνή διπλωματική σύμβαση, ήταν, για τους Ιρανούς, μια πράξη «αντεκδίκησης» για μισό αιώνα αμερικανικής παρέμβασης.
Οι 444 Ημέρες και η Διπλωματική Αποτυχία
- Η κρίση έθεσε σε δοκιμασία την προεδρία του Τζίμι Κάρτερ. Οι ΗΠΑ απάντησαν με:
- Διπλωματία: Προσπάθειες διαπραγμάτευσης μέσω τρίτων χωρών και των Ηνωμένων Εθνών.
- Οικονομικές Κυρώσεις: Δέσμευση ιρανικών περιουσιακών στοιχείων.
- Στρατιωτική Επιχείρηση: Τον Απρίλιο του 1980, η μυστική επιχείρηση διάσωσης «Eagle Claw» κατέληξε σε τραγωδία. Λόγω μηχανικών βλαβών και κακοκαιρίας, οκτώ Αμερικανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν στην ιρανική έρημο, αναγκάζοντας την αποστολή να ακυρωθεί. Η αποτυχία αυτή έπληξε ανεπανόρθωτα το κύρος του Κάρτερ.
Η μακρά κράτηση των ομήρων και η καθημερινή τηλεοπτική κάλυψη της οργής του Ιράν κατέστησαν την κρίση ένα από τα κυριότερα θέματα στην αμερικανική πολιτική σκηνή.
Η Κατάληξη και οι Συνέπειες
Η κρίση των ομήρων διήρκεσε μέχρι την τελευταία ημέρα της προεδρίας του Τζίμι Κάρτερ. Οι όμηροι τελικά απελευθερώθηκαν στις 20 Ιανουαρίου 1981, λίγα λεπτά αφότου ο Ρόναλντ Ρήγκαν ορκίστηκε ως ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ. Η συμφωνία απελευθέρωσης, γνωστή ως Συμφωνίες του Αλγερίου, επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση της Αλγερίας και περιλάμβανε τη δέσμευση των ΗΠΑ να μην παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις του Ιράν.
Η κληρονομιά της 4ης Νοεμβρίου 1979:
Ήττα του Κάρτερ: Η κρίση θεωρείται ένας από τους κύριους λόγους για την ήττα του Τζίμι Κάρτερ στις εκλογές του 1980.
Ρήξη των Σχέσεων: Σηματοδότησε την οριστική διακοπή των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν, μια κατάσταση που παραμένει μέχρι σήμερα.
Γέννηση του Πολιτικού Ισλάμ: Ενίσχυσε τη θέση των σκληροπυρηνικών στο Ιράν και εδραίωσε το αντιδυτικό, ριζοσπαστικό κλίμα στην περιοχή.
Ενίσχυση της Αντιτρομοκρατικής Πολιτικής: Οδήγησε τις ΗΠΑ σε μια επανεξέταση της ασφάλειας των διπλωματικών τους αποστολών παγκοσμίως και επηρέασε την ανάπτυξη μονάδων ειδικών επιχειρήσεων.
Η κρίση των ομήρων στην Τεχεράνη παραμένει ένα ηχηρό παράδειγμα του πώς ένα μεμονωμένο γεγονός μπορεί να πυροδοτήσει μια παρατεταμένη γεωπολιτική σύγκρουση, με επιπτώσεις που αντηχούν ακόμα και σήμερα στη Μέση Ανατολή.
Με την αγάπη που ξέρετε! Ian
![](https://www.pinterest.com/pin/create/button/?url=https://www.asmodaios.gr/2025/11/444-krisi-omiria.html&media=https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjb0TAELKLcz6exnUm6H1BN9N3FGKMYhMKOotZIZU4HA8Phl-E2o6T-fQYgpmCRxq_70uB409DhcSfSMPuOrg5qtJj860koV3UzjjbKgQd1ZsgknNI8eEJ4rWU_yXNeee2ImkPbnwqIrvWiZj8EmI0CXhWL_-ZbUMcuVKY5nMbAiU10GZOamXnNDkRQv_ti/w640-h482/Iran_hostage_crisis_-_Iraninan_students_comes_up_U.S._embassy_in_Tehran.jpg&description=444 ημέρες υπό κατάληψη! Η "κρίση των ομήρων". Η Αμερικανική πρεσβεία σε ομηρία απο φοιτητές, στην Τεχεράνη του 1979 ...){kind=link}
Social Plugin